του καθηγητή Δρα Ηλία Φιλιππίδη
Τείνει να καταστεί πλέον κοινός τόπος, ότι η Δύση έχει χάσει τα όποια ανθρωποκεντρικά στοιχεία διέθετε, έχει αποβάλει τις όποιες ποιοτικές προτεραιότητες δικαιολογούσαν την ανωτερότητα της και επιτυγχάνει να επιβεβαιώνεται ιστορικά, μόνο επειδή αποτελεί πόλο έλξεως για πρόσφυγες και μετανάστες, από χώρες, τις οποίες η ίδια εκμεταλλεύεται μέχρις εξαντλήσεως και κοινωνίες, τις οποίες η ίδια επιδιώκει την διάλυση τους.
Κατά την άποψη μας η αιτία βρίσκεται στο γεγονός, ότι ο Δυτικός πολιτισμός, μετά την κατάλυση του Διπολισμού και την επικράτηση της παγκοσμιοποιήσεως, έχει απωλέσει τον πνευματικό άξονα στηρίξεως του, που ήταν ο αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός.
Πέρα από τις ιδεολογικές αντιπαραθέσεις, συμπεριλαμβανομένης και αυτής ανάμεσα στην αστική δημοκρατία και τον Μαρξισμό, το ζητούμενο παρέμενε η καταξίωση του ανθρώπου, ο εξανθρωπισμός της ανθρώπινης κοινωνίας.
Όμως στα μεταπολεμικά χρόνια η διόγκωση του καταναλωτισμού λειτούργησε ως καταλύτης για να αλλοιωθεί το γενικότερο πνεύμα του Δυτικού πολιτισμού και να διαμορφωθεί στο παρασκήνιο του πολιτικού γίγνεσθαι μία ιδεολογική συναντίληψη ανάμεσα στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό και τον μαρξισμό, στην βάση δύο αποδοχών: της μονο-αιτιοκρατίας αντί της πολυ-αιτιοκρατίας και του υλισμού αντί του ανθρωποκεντρισμού.
Η μονο-αιτιοκρατία δέχεται ότι η κοινωνική πραγματικότητα διαμορφώνεται από μία βασική αιτία. Ο σύγχρονος κόσμος προσεγγίζεται με μία μονο-αιτιοκρατική αντίληψη, σε αντίθεση με την πολυ-αιτιοκρατική αντίληψη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.
Σήμερα δεν υφίσταται η ιδεολογία του δεξιού ιδεαλισμού, όπως παληά. Η Δεξιά έχει απορροφηθεί τελείως από τον νεοφιλελευθερισμό, ο οποίος συνεπής με τον ορθολογισμό της χρηματικής μηχανικής (money engineering) δεν έχει πρόβλημα να αποδεχθεί σιωπηρά τον υλισμό ως βάση μιας παγκοσμιοποιημένης ανθρωπολογίας και μιάς μονο-αιτιοκρατικής πολιτικής αντιλήψεως.
Μετά την κατάρρευση του λενινιστικού σοβιετικού οικοδομήματος και την αποτυχία του Μαρξισμού να συνδέσει την σοσιαλιστική κοινωνία με την ολοκλήρωση της φάσεως της εκβιομηχανοποιήσεως των χωρών της Δύσεως, η μαρξιστική θεωρία υπέστη μία δεύτερη ήττα, την οποία θεωρώ ως τελική.
Σε αυτή την δεύτερη αποτυχία δίνουμε το όνομα «απώλεια της ανθρωπολογικής κλείδας». Μια κοσμοθεωρία παραμένει ενεργός στο ιστορικό γίγνεσθαι, μόνο εφόσον, ανεξάρτητα από την πολιτική της πρόταση, η γενική της αντίληψη για τον άνθρωπο, είναι γενικότερα αποδεκτή.
Ο Μαρξ δημιούργησε μια ανθρωπολογική ταυτότητα, η οποία τον οδήγησε σε πολιτικό αδιέξοδο. Την ανασυνθέτουμε: άνθρωπος=ιστορικό υποκείμενο=πολιτική δράση=προλετάριος=συνθήκες παραγωγής.
Δηλ. τελικά η ιστορική παρουσία είναι πολιτικό δικαίωμα, με μόνο δικαιούχο τον προλετάριο, τον οποίο βιολογικά γεννά η φύση και κοινωνικά οι συνθήκες παραγωγής.
Αν αντιστρέψουμε την φορά αυτής της ταυτοτικής αλυσίδας, καταλήγουμε στο συμπέρασμα, ότι ο άνθρωπος ως ιστορικό υποκείμενο γεννάται από την σχέση του με τις συνθήκες παραγωγής.
Πρόκειται για ένα απολύτως ορθολογικό προσδιορισμό της έννοιας του ανθρώπου, με αποτέλεσμα ο προσδιορισμός αυτός να καλύπτει ολόκληρη την ύπαρξη του ανθρώπου. Όμως στο σημείο αυτό χρειάζεται να προσέξουμε: όταν ένας ορισμός, είτε είναι πολιτικός είτε ακόμη και επιστημονικός, εξαντλεί τα όρια υπάρξεως του ανθρώπου, χωρίς να αφήνει περιθώρια απροσδιοριστίας, κατ΄ ουσίαν, αντί να προσδιορίζει, καταργεί τον άνθρωπο.
Γιαυτό τον λόγο ο Μαρξισμός ως θεωρία δεν έχει ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και επομένως δεν ανήκει στην ανθρωπιστική παράδοση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.
Η κβαντική αρχή της απροσδιοριστίας του Χάιζενμπεργκ, η οποία κατήργησε το μονοπώλιο του μηχανιστικού ορθολογισμού, ο οποίος κυριαρχούσε στο χώρο της επιστήμης την εποχή του Μαρξ, ήλθε να αποκαταστήσει την ισορροπία μεταξύ γνωστικής τάξεως και απροσδιοριστίας μέσα στα πλαίσια του επιστητού. Ο άνθρωπος είναι αντικείμενο επιστημονικής έρευνας αλλά ταυτόχρονα είναι και υποκείμενο γνώσεως. Όμως τα όρια γνωστικού αντικειμένου και υποκειμένου είναι αδύνατον να συμπέσουν, διότι τότε θα κατηργείτο η έννοια του υποκειμένου της γνώσεως και της ιστορίας. Η απροσδιοριστία αυξάνει με τον βαθμό συνειδητότητας του υποκειμένου και αποκλείει την βεβαιότητα της όποιας προγνώσεως.
Ο Δυτικός πολιτισμός τείνει να σβύσει ως σύστημα αξιών και δημοκρατίας και να αντικατασταθεί από μία διεθνή δικτατορία των απρόσωπων και αόρατων «αγορών» δηλ. της πλέον εκμεταλλευτικής μορφής οικονομικών σχέσεων, που είναι η άυλη χρηματιστική οικονομία.
Αν μας επιτρέπεται μία πρόβλεψη, η πλέον πιθανή εξέλιξη του ευρωπαϊκού πολιτισμού είναι η σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις των «αγορών» και του κύματος της ισλαμοποιήσεως.
Τι λέω; Θα είναι σύγκρουση ή μήπως συγκυριαρχία;
Η μόνη σωτηρία είναι η επιστροφή στις ρίζες που είναι το ανθρωποκεντρικό πνεύμα και το σύστημα αξιών του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού. Μόνο η αρχαιά Ελλάδα μπορεί να σώσει και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και τον χριστιανισμό.
filippidis103@yahoo.gr
Κατά την άποψη μας η αιτία βρίσκεται στο γεγονός, ότι ο Δυτικός πολιτισμός, μετά την κατάλυση του Διπολισμού και την επικράτηση της παγκοσμιοποιήσεως, έχει απωλέσει τον πνευματικό άξονα στηρίξεως του, που ήταν ο αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός.
Πέρα από τις ιδεολογικές αντιπαραθέσεις, συμπεριλαμβανομένης και αυτής ανάμεσα στην αστική δημοκρατία και τον Μαρξισμό, το ζητούμενο παρέμενε η καταξίωση του ανθρώπου, ο εξανθρωπισμός της ανθρώπινης κοινωνίας.
Όμως στα μεταπολεμικά χρόνια η διόγκωση του καταναλωτισμού λειτούργησε ως καταλύτης για να αλλοιωθεί το γενικότερο πνεύμα του Δυτικού πολιτισμού και να διαμορφωθεί στο παρασκήνιο του πολιτικού γίγνεσθαι μία ιδεολογική συναντίληψη ανάμεσα στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό και τον μαρξισμό, στην βάση δύο αποδοχών: της μονο-αιτιοκρατίας αντί της πολυ-αιτιοκρατίας και του υλισμού αντί του ανθρωποκεντρισμού.
Η μονο-αιτιοκρατία δέχεται ότι η κοινωνική πραγματικότητα διαμορφώνεται από μία βασική αιτία. Ο σύγχρονος κόσμος προσεγγίζεται με μία μονο-αιτιοκρατική αντίληψη, σε αντίθεση με την πολυ-αιτιοκρατική αντίληψη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.
Σήμερα δεν υφίσταται η ιδεολογία του δεξιού ιδεαλισμού, όπως παληά. Η Δεξιά έχει απορροφηθεί τελείως από τον νεοφιλελευθερισμό, ο οποίος συνεπής με τον ορθολογισμό της χρηματικής μηχανικής (money engineering) δεν έχει πρόβλημα να αποδεχθεί σιωπηρά τον υλισμό ως βάση μιας παγκοσμιοποιημένης ανθρωπολογίας και μιάς μονο-αιτιοκρατικής πολιτικής αντιλήψεως.
Μετά την κατάρρευση του λενινιστικού σοβιετικού οικοδομήματος και την αποτυχία του Μαρξισμού να συνδέσει την σοσιαλιστική κοινωνία με την ολοκλήρωση της φάσεως της εκβιομηχανοποιήσεως των χωρών της Δύσεως, η μαρξιστική θεωρία υπέστη μία δεύτερη ήττα, την οποία θεωρώ ως τελική.
Σε αυτή την δεύτερη αποτυχία δίνουμε το όνομα «απώλεια της ανθρωπολογικής κλείδας». Μια κοσμοθεωρία παραμένει ενεργός στο ιστορικό γίγνεσθαι, μόνο εφόσον, ανεξάρτητα από την πολιτική της πρόταση, η γενική της αντίληψη για τον άνθρωπο, είναι γενικότερα αποδεκτή.
Ο Μαρξ δημιούργησε μια ανθρωπολογική ταυτότητα, η οποία τον οδήγησε σε πολιτικό αδιέξοδο. Την ανασυνθέτουμε: άνθρωπος=ιστορικό υποκείμενο=πολιτική δράση=προλετάριος=συνθήκες παραγωγής.
Δηλ. τελικά η ιστορική παρουσία είναι πολιτικό δικαίωμα, με μόνο δικαιούχο τον προλετάριο, τον οποίο βιολογικά γεννά η φύση και κοινωνικά οι συνθήκες παραγωγής.
Αν αντιστρέψουμε την φορά αυτής της ταυτοτικής αλυσίδας, καταλήγουμε στο συμπέρασμα, ότι ο άνθρωπος ως ιστορικό υποκείμενο γεννάται από την σχέση του με τις συνθήκες παραγωγής.
Πρόκειται για ένα απολύτως ορθολογικό προσδιορισμό της έννοιας του ανθρώπου, με αποτέλεσμα ο προσδιορισμός αυτός να καλύπτει ολόκληρη την ύπαρξη του ανθρώπου. Όμως στο σημείο αυτό χρειάζεται να προσέξουμε: όταν ένας ορισμός, είτε είναι πολιτικός είτε ακόμη και επιστημονικός, εξαντλεί τα όρια υπάρξεως του ανθρώπου, χωρίς να αφήνει περιθώρια απροσδιοριστίας, κατ΄ ουσίαν, αντί να προσδιορίζει, καταργεί τον άνθρωπο.
Γιαυτό τον λόγο ο Μαρξισμός ως θεωρία δεν έχει ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και επομένως δεν ανήκει στην ανθρωπιστική παράδοση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.
Η κβαντική αρχή της απροσδιοριστίας του Χάιζενμπεργκ, η οποία κατήργησε το μονοπώλιο του μηχανιστικού ορθολογισμού, ο οποίος κυριαρχούσε στο χώρο της επιστήμης την εποχή του Μαρξ, ήλθε να αποκαταστήσει την ισορροπία μεταξύ γνωστικής τάξεως και απροσδιοριστίας μέσα στα πλαίσια του επιστητού. Ο άνθρωπος είναι αντικείμενο επιστημονικής έρευνας αλλά ταυτόχρονα είναι και υποκείμενο γνώσεως. Όμως τα όρια γνωστικού αντικειμένου και υποκειμένου είναι αδύνατον να συμπέσουν, διότι τότε θα κατηργείτο η έννοια του υποκειμένου της γνώσεως και της ιστορίας. Η απροσδιοριστία αυξάνει με τον βαθμό συνειδητότητας του υποκειμένου και αποκλείει την βεβαιότητα της όποιας προγνώσεως.
Ο Δυτικός πολιτισμός τείνει να σβύσει ως σύστημα αξιών και δημοκρατίας και να αντικατασταθεί από μία διεθνή δικτατορία των απρόσωπων και αόρατων «αγορών» δηλ. της πλέον εκμεταλλευτικής μορφής οικονομικών σχέσεων, που είναι η άυλη χρηματιστική οικονομία.
Αν μας επιτρέπεται μία πρόβλεψη, η πλέον πιθανή εξέλιξη του ευρωπαϊκού πολιτισμού είναι η σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις των «αγορών» και του κύματος της ισλαμοποιήσεως.
Τι λέω; Θα είναι σύγκρουση ή μήπως συγκυριαρχία;
Η μόνη σωτηρία είναι η επιστροφή στις ρίζες που είναι το ανθρωποκεντρικό πνεύμα και το σύστημα αξιών του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού. Μόνο η αρχαιά Ελλάδα μπορεί να σώσει και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και τον χριστιανισμό.
filippidis103@yahoo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου