Πολιτική στρατηγική και συνωμοσιολογία

      

     του καθηγητή Ηλία Φιλιππίδη

1. Ανάλυση όρων

     Λέγεται, ότι πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού, διότι περιλαμβάνει την διπλωματία, τον διάλογο και τον συμβιβασμό.
     Όμως αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Η ιστορία γράφεται με περισσότερους τρόπους και όχι μόνο από την διπλωματία και τον συμβιβασμό. Περιλαμβάνει δράσεις, οι οποίες αποτελούν ακόμη και υπέρβαση της λογικής, που χαρακτηρίζονται ως ηρωικές, ενέργειες του Δουρείου ίππου και της 5ης Φάλαγγας, αποφάσεις του Γόρδιου δεσμού και συλλογικά οράματα και βλέψεις, που διαρκούν δεκαετίες, εκατονταετίες, ακόμη και χιλιετίες….
     Επίσης είναι γνωστό, ότι μακροχρόνιες πολιτικές και ιδίως γεωπολιτικές καταστάσεις, μπορούν να προκύψουν ακόμη και από βραχυπρόθεσμα λάθη.
     Το εφικτό ως μέτρον της πολιτικής αποτελεί κριτήριο εκ του αποτελέσματος.
     Νομίζουμε όμως, ότι θα πρέπει στην σκέψη των πολιτικών μας, να προηγείται ο ορισμός της πολιτικής ως στρατηγικής δράσεως.
     Με αυτή την έννοια η βαρύτητα της πολιτικής δράσεως εντοπίζεται στις προϋποθέσεις και τους παράγοντες, που πρέπει να την διαμορφώνουν.
Αυτές θα πρέπει να είναι :
α. το συλλογικό όραμα της συνολικής κοινότητας, την οποία αφορά ή πολιτική.
β.την στρατηγική μελέτη, η οποία πρέπει να προηγείται κάθε αποφάσεως, για την εξασφάλιση της επάρκειας των απαιτούμενων προϋποθέσεων για την ευόδωση μιας ενέργειας.
γ.η αποφασιστικότητα και η αποτελεσματικότητα, που πρέπει να χαρακτηρίζουν τις ειλημμένες αποφάσεις.
δ.η όσο το δυνατόν βαθύτερη πρόβλεψη και ο προγραμματισμός του μέλλοντος.
     Προσοχή! Επειδή από τον εγκέφαλο των περισσοτέρων συμπατριωτών μας και ιδιαιτέρως των πολιτικών μας απουσιάζει εντελώς η στρατηγική ως τρόπος σκέψεως, διευκρινίζουμε ότι τόσο στον προγραμματισμό όσο και στην πρόβλεψη του μέλλοντος θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν όχι μόνο το τι θέλουμε αλλά και δυο άλλοι παράγοντες:
α.ο αστάθμητος παράγοντας και
β.η εξασφάλιση απέναντι στην χειρότερη εκδοχή για το μέλλον. Πρέπει να θεμελιώνουμε τις αποφάσεις μας πάνω στο ενδεχόμενο της χειρότερης εκδοχής και όχι της καλύτερης, ώστε οι σχεδιασμοί μας να μην αποδειχθούν «λογαριασμοί χωρίς τον ξενοδόχο».

2. Πολιτική ανάλυση και πραγματικότητα

     Η πραγματικότητα είναι μια κατάσταση ρέουσα και συνεχόμενη, γιαυτό πρέπει να έχουμε υπόψιν μας, ότι αφορά τόσο το παρόν όσο και το μέλλον.
     Έτσι μπορούμε να δώσουμε και έναν άλλον ορισμό της πολιτικής, μπας και τον μάθουν οι πολιτικοί μας αλλά και εμείς ως πολίτες αυτής της ταλαίπωρης χώρας : ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ.
     Η πραγματικότητα, όπως και η ζωή είναι ένα ανοικτό και αχαρτογράφητο πέλαγος.
     Εάν θέλουμε να πλέουμε δημιουργικά και με ασφάλεια, τόση στην συλλογική όσο και στην ατομική μας ζωή, θα πρέπει να έχουμε :
· σχέδιο και κατεύθυνση
· επάρκεια εφοδίων
· αποφασιστικότητα προσπάθειας και
· ικανότητα προβλέψεως της μεταβολής των συνθηκών
     Οι «συνθήκες» ειδικά στον διεθνή ορίζοντα αποτελούν μία ιδιαίτερη κατηγορία. Όπως υπάρχουν βραχονησίδες και ύφαλοι, έτσι υπάρχουν και αόρατες συνθήκες. 

3. Αόρατες συνθήκες και συνομωσιολογία

    Ως αόρατες συνθήκες θεωρούνται οι καταστάσεις, οι οποίες δεν έχουν ωριμάσει ως δεδομένα και καταστάσεις αλλά βρίσκονται σε ένα από τα δυο προστάδια της ωριμάνσεως που είναι :
· η κατάσταση «εν δυνάμει», όπως θα έλεγε ο Αριστοτέλης. Δηλ.το ενδεχόμενο γεγονός και
· η κατάσταση «εν εξελίξει». Πρόκειται για μία διαδικασία ωριμάνσεως μιάς τάσεως, πρωτού αυτή διαμορφώσει μία πραγματική κατάσταση.
     Ζουμί σε μια εποχή αβεβαιότητας, γενικευμένου ανταγωνισμού και προτάξεως των συμφερόντων.
     Οι μεγάλες Δυνάμεις της εποχές μας είναι: τα πλέον ισχυρά κράτη, το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Σε αυτό το δίκτυο ισχύος προστίθενται και ορισμένες ιδιωτικές διεθνείς οργανώσεις, οι οποίες καλύπτουν τις εργασίες τους με απόλυτη μυστικότητα.
     Τα περισσότερα κράτη του κόσμου δεν ανήκουν σε αυτό το παγκόσμιο σύστημα επικυριαρχίας και οι πολίτες των αδυνάτων κοινωνιών αισθάνονται ότι:
α. η δυτική δημοκρατία ως συλλογικό όργανο διαμορφώσεως της πολιτικής μιας χώρας και ελέγχου των ισχυρών συμφερόντων, συνεχώς αποδυναμώνεται.
β. οι σημαντικότερες αποφάσεις, οι οποίες αφορούν τις περισσότερες χώρες του κόσμου λαμβάνονται εκτός του πολιτικού τους συστήματος, ακόμη και εκτός των ορίων της επικράτειας τους και ότι
γ. ορισμένες πολύ σημαντικές αποφάσεις δομικού και στρατηγικού χαρακτήρα, οι οποίες αφορούν την εξέλιξη και το μέλλον του δυτικού συστήματος γεω-οικονομικών και γεωπολιτικών συμφερόντων μεθοδεύονται σταδιακά ακόμη και επί δεκαετίες.
     Εμείς οι Έλληνες έχουμε μία τέτοια επώδυνη πείρα με το Κυπριακό και την συνάρτηση του με την Χούντα των Συνταγματαρχών και των πολέμων της Μέσης ανατολής.
     Γενικά σε εποχές αβεβαιότητος και γενικευμένου ανταγωνισμού αυξάνει κατακόρυφα η καχυποψία.
     Επομένως η απόρριψη κάθε υπόνοιας για σκοπιμότητες και μεθοδεύσεις σε διεθνή θέματα με το αιτιολογικό της «συνωμοσιολογίας» είναι αδικαιολόγητη και δημιουργεί πρόσθετες υπόνοιες, ότι προέρχεται από εκείνες ακριβώς τις δυνάμεις, που θέλουν να αποκρύψουν τις ενέργειες τους.
     Βεβαίως η ανάλυση των διεθνών θεμάτων απαιτεί σοβαρότητα και γνώσεις και δεν επιτρέπει επιπόλαιες προσεγγίσεις .
     Πάντως ο ειδικός επιστήμονας έχει χρέος να παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις όχι μόνο ως γεγονότα αλλά και ως τάσεις (global trends). Στην περίπτωση αυτή ο επιστήμονας πρέπει να παρακολουθεί:
α. τα αποτυπώματα των τάσεων πάνω στις διαδρομές της συγκυρίας.
β. την πυκνότητα των αποτυπωμάτων
γ. την κατεύθυνση των τάσεων και
δ. τον σχηματισμό συστοιχιών από παράλληλα φαινόμενα.
     Εννοείται ότι η παραγωγή βέβαιων συμπερασμάτων από εξελισσόμενες διεθνείς τάσεις απαιτεί παρακολούθηση τουλάχιστον 3 ετών αλλά η πείρα του συγκεκριμένου επιστήμονα ή αναλυτή πρέπει να ξεπερνά την 20ετία .
filippidis103@yahoo.gr